Krajki jako bransoletki przyjaźni.

 Tkana krajka niekoniecznie musi być długim paskiem do wiązania koszul czy sukien, albo do  naszywania na tkaninę. Może być też ozdobną bransoletką. Obecnie popularne są na świecie bransoletki przyjaźni, wykonane z różnych materiałów. Mnie oczywiście interesuje tkany świat bransoletek. Dlatego ostatnio utkałam na krośnie Inkle bransoletki z cienkiego kordonka bawełnianego, według własnego wzoru. To na prawdę bardzo przyjemne tkanie. 

Rekonstrukcje historycznych krajek. Zespół 3. Vestrum. Tkanie na tabliczkach.

Zespół 3.

Wełniana opaska (C21841, Vestfold), IV wiek n.e. z Vestrum w Norwegii.

 

Oryginalny znalezisko to wąska opaska znaleziona w grobie mężczyzny. 
Niewiele wiadomo o kolorze opaski, ale widoczne są dwa odcienie* w obszarze wzoru (ciemniejszy i jaśniejszy). Technika, którą została utkana, to splot kamienny, wykonany przy użyciu tylko dwóch nici na tabliczkę**. Opaska ma szerokość około 10 mm, co oznacza, że jeśli chcemy odtworzyć ją tak, jak była tkana w przeszłości, powinniśmy użyć wełnianej przędzy o grubości koronki. Daje nam to wspaniały wgląd w umiejętności tkaczek i prządek z okresu migracji ludów. Niestety zachowało się tylko około 5 cm taśmy i nie można określić jej wyglądu poza tym fragmentem. Możemy ją tkać poprzez łączenie fragmentów wzoru w różnej kolejności. 
Bardzo ciekawym elementem tej opaski jest to, że lewa krawędź jest utkana w sposób przypominającym rurkę. To sprawia, że taśma jest naprawdę wyjątkowa, bo jest jedną z niewielu z rurową techniką tkania, które znaleziono poza Finlandią, gdzie ta technika jest bardziej popularna. 
Widać to po lewej stronie, gdzie wątek jest widoczny poziomo. Proszę zwrócić uwagę, jak
poziome linie pojawiają się po lewej stronie, a nie po prawej. Taki brzeg służył do przyszycia taśmy do tkaniny i mógł mieć inny kolor, ponieważ nie jest widoczny z przodu. 

*Collingwood, 1982.

**Houghen, 1935.

Moja opaska ma 16 mm szerokości, ponieważ tkałam ją z grubszej wełny merynosa niż w oryginale. Zapewne w niedługim czasie pokuszę się o pełną rekonstrukcję tej opaski z koronkowej wełny. Z fragmentu, który utkałam wykonałam podwójną bransoletkę zapinaną na zatrzask.

Rekonstrukcje historycznych krajek. Zespół 2. Dublińskie Smoki. Tkanie na tabliczkach.

 

Zespół 2.

Złota i jedwabna opaska z brokatem (E190:1194), X wiek, z Fishamble Street w Dublinie, Irlandia.

Jest to słynne i często powielane znalezisko wśród rekonstruktorów. Motyw „dublińskich smoków” został opisany przez Frances Pritchard w artykule "Silk Braids and Textiles of the Viking Age from Dublin" jako „złota brokatowa opaska tkana na tabletkach, szerokość 9 mm, wykonana na 31 tabliczkach z Fishamble Street w Dublinie”. Opaskę datuje się na drugą połowę X wieku.

Wszystkie znalezione w Dublinie tkane na tabliczkach opaski  były szczątkowe, fragmentaryczne, więc  pozostaje nam tylko wyobrazić sobie, czego pierwotnie były częścią. Frances Pritchard zasugerowała, kierując się współczesnymi dowodami ze Skandynawii, że mogły być one częścią wąskich filetów (lub przynajmniej w połączeniu z jakimś nakryciem głowy). Twierdzi, że pod względem techniki dublińskie brokatowe opaski są najbliższe znaleziskom z Danii. 

Nie wiem, w jakim kolorze była tkana opaska, bo nie przeprowadzono analizy barwnika, ale madder czyli kolor uzyskiwany z marzanny barwierskiej został znaleziony w innych jedwabnych i wełnianych tkaninach w Dublinie, dlatego poszukałam jedwabiu w podobnym odcieniu. Później wpadłam na pomysł, że tło dla smoków mogę wykonać w kilku kolorach. Wybrałam kolor jasno niebieski, zielony i bordowy.

Poniżej przedstawiam zdjęcia znalezionej taśmy i tabliczek w Dublinie. 

Źródło: 

Crafting Textiles
Tablet weaving, sprang, lace and other techniques
from the Bronze Age to the early 17th century
Edited by
Frances Pritchard

Early Textiles Study Group Occasional Publication

Published in the United Kingdom in 2021 by

OXBOW BOOKS

The Old Music Hall, 106-108 Cowley Road, Oxford, OX4 1JE

and in the United States by

OXBOW BOOKS

1950 Lawrence Road, Havertown, PA 19083

© Oxbow Books and the individual contributors 2021

Chapter 3 Evidence of tablet weaving from Viking-age Dublin, Frances Pritchard 

Fig. 3.8. A & B. Gold-brocaded tablet-woven band, width

9 mm made with 31 tablets from Fishamble Street, Dublin.

NMI E190:1194. The dots in the diagram represent the gold

brocading weft. (Photo: Valerie Dowling © National Museum

of Ireland, diagram: Christina Unwin). 

Rys. 3.8. A i B. Złota brokatowa opaska tkana na tabletkach, szerokość

9 mm, wykonana z 31 tabletek z Fishamble Street w Dublinie.

NMI E190:1194. Kropki na diagramie reprezentują złoty 

wątek brokatowy. (Zdjęcie: Valerie Dowling © National Museum

of Ireland, diagram: Christina Unwin). 

Ryc. 3.1. Różne tabliczki tkackie z wykopalisk w Dublinie.
(Zdjęcie: Valerie Dowling © Narodowe Muzeum Irlandii)

Powyższe zdjęcie pokazuje kwadratowe tabliczki z różnych miejsc w Dublinie, w tym pięć różnych budynków na stanowisku Fishamble Street (Pritchard 2014, 230). Tabliczki są wykonane głównie z cienkich, ciętych płytek z drewna lub kości, przy czym jeden przykład wykonano z rogu, a drugi prawdopodobnie z poroża (Wallace 2016, 268, ryc. 7.39) (ryc. 3.1). Ich wielkość waha się od 30 × 31 mm do 41 × 45 mm, a wśród nich znajduje się grupa pięciu tabliczek z kości pochodzących z depozytu z XI w. przy High Street (National Museum of Ireland 1973, 47, nr 230; E71:8963) i inna grupa sześciu drewnianych tabliczek z Fishamble Street (E172:11367). Nie wszystkie tabliczki w każdej z tych dwóch grup są identyczne pod względem rozmiaru, trzy z drewnianych tabliczek mają 37 mm2, jedna ma 38 mm2, a pozostałe dwie mają 34 × 35 mm i 35 × 38 mm; tabliczki z kości obejmują cztery z nich, z których mają 35 mm2, a piąta jest mniejsza i ma 31 mm2.

Użyłam do tkania indyjskiego jedwabiu 60/2, bardzo cienkiego, tak cienkiego jak nić do szycia, a mimo to moja opaska ma 11 mm szerokości. Mimo tej różnicy jestem zauroczona efektem. Wzór, którym się posłużyłam, pochodzi ze strony aisling. Broszowanie wykonałam kordonkiem metalizowanym Camelia.

Tkanie tej pięknej opaski zajęło mi kilka dni, bo przyznam, że proces nie jest szybki. Z utkanej opaski stworzyłam bransoletkę zapinaną na zatrzask. Poniżej jej zdjęcia.

Krajki wełniane c. d. 3.

 Następna krajka wełniana tym razem podstawowymi kolorami jest stalowy i bordowy. Krajka ma 2,5 cm szerokości i 320 cm długości bez frędzelków. 

Krajka nr 6. 

Wzór krajki nr 6. Zamiast koloru
ciemnego brązowego
użyłam koloru stalowego.

Rekonstrukcje historycznych krajek. Zespół 1. Siksälä, Estonia. Tkanie na tabliczkach.

 To będzie bardzo długi post, ponieważ opiszę tu moje działania i tkactwo w związku z rekonstrukcją krajki z Siksälä.

Krajka będzie tkana bawełną na tabliczkach. Niestety w pierwszych próbach tkania moja wełna rwała się, więc zdecydowałam, że użyję bawełny.

Zapraszam więc do częstego zaglądania do tego postu, ponieważ stale będę go aktualizować.

Zespół 1.

Wzór zespołu Siksala Estonia. Autor Alicja Mega.

Zespół Siksälä. Autor wzoru Alicja Mega:

Wzór zakupiony na Etsy od Alicji Mega. Link do sklepu

Datowanie: ok. XIII w.

Położenie geograficzne znaleziska: Siksälä, Estonia.

Znalezisko archeologiczne można znaleźć w: Instytut Historii Uniwersytetu w Tallinie (nr art. AI 5100)

Pierwotne zastosowanie: opaska służyła jako obramowanie szala.

Szerokość oryginalnej opaski: ok. 10 mm.

Materiał: wełna.

Liczba tabliczek: 18.

Wzór, jak czytać:

Każda kolumna to 1 tabliczka. Po każdej stronie będą znajdować się 3 tabliczki brzegowe (łącznie 6) i 12 tabletek ze wzorem na środku.

Gruby kolorowy symbol (zielony/żółty) oznacza wełnianą przędzę przewleczoną przez otwór w tabliczce. Ukośny wąski pasek oznacza, że przędza nie jest przewleczona, a otwór jest pusty. Jak widać, są tylko dwie nitki przędzy przewleczone przez tabliczki ze wzorem. To sprawia, że tkanie będzie nieco trudniejsze. Trzeba będzie zwracać większą uwagę na tabliczki, ponieważ będą one miały tendencję do wykonywania niepożądanych ruchów (będą miały tendencję do swobodnego zwisania na dwóch nitkach). Aby zminimalizować ten efekt, można używać jak najlżejszych tabliczek o grubości 8 mm i  używać krosna, na którym tabliczki będą podparte. Ja jednak będę zabezpieczała tabliczki przed przekręcaniem za pomocą patyczka lub ołówka, wkładanego w dziurki tabliczek. 

Wzór nawlekania tabliczek. Autor Alicja Mega.

Tkanie tego paska wcale nie jest proste. Trzeba być skupionym i pamiętać, w którym miejscu tkania się jest. Tka się wiele symboli, które następują po sobie, ale... jeśli ktoś chce, może tkać tylko jeden symbol stale się powtarzający. 

Tabliczki, które używam do tkania pasm są inne, niż w większości sklepach. Nie mają prostych brzegów, tylko są wklęsłe. Dzięki temu obracanie ich jest prostsze. Są wykonane ze sklejki, oszlifowane, z literkami ABCD i mają bok o długości 5,5 cm. Bardzo dobrze układają się w dłoni.

W internecie jest wiele filmów o tkaniu tego paska i zawsze można podejrzeć pracę innych tkaczy. Jednym z moich ulubionych kanałów jest ten: link Elewys of Finchingefeld. 

Zdjęcia oryginalnej taśmy znajdują się na blogu Amalii, link do blogu.

Wykonałam kilka prób tkania z bawełny i kordonka Kaja15. Ostatecznie pozostałam przy kordonku i wykonałam pasek na bransoletki. Pasek ma długość 41 cm i szerokość 14 mm. Na pasku jest kilka symboli, więc bransoletki będą się różnić i każda będzie zjawiskowa. Poniżej zdjęcia paska.

Przód.

Tył.

Gotowa bransoletka.

Krajki wełniane c. d. 2. Tkanie na tabliczkach.

 Ta krajka jest trochę inna. Nie tkam jej na krośnie inkle, a za pomocą tabliczek i krosna z tylnym paskiem. Tkania na tabliczkach dopiero się uczę, poznaję technikę. Z tego względu wzory na niej są różne, niejednolite, a to za sprawą przekręcania tabliczek w różnym kierunku, a nie według sekwencji wzoru. Uczę się i jestem ciekawa, co mi wyjdzie, jaki wzór, gdy przekręcę tabliczkę w taki lub inny sposób. Już pomijam fakt, że tabliczki można układać przy starcie tkania w różny sposób, S lub Z, co dla wielu nowicjuszy może wydawać się czarną magią. Jest to jednak proste, zrozumienie techniki tkania na tabliczkach nie zajęło mi więcej czasu, niż na innych krosnach. W ten sposób zyskałam jeszcze jedną umiejętność, tkania krajek na tabliczkach. A, że początki bywają zabawne, więc moje również takie są. Poniżej dwa zdjęcia z tych początków.

Krajka nr 4.

Krajki wełniane c. d.1

 Teraz przyszła kolej na krajkę w stonowanych kolorach. Nazwałam ją krajką dla piekarza, bo bardzo się spodobała mojej koleżance, której mąż piecze chleb. Krajka nr 4 jest w następnym poście.

Krajka nr 5.

Wzór krajki nr 5.